Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) αλλάζει το Παιχνίδι

ΗΓνώση πάντοτε ήταν δύναμη και κεφάλαιο εκπεφρασμένο σε βήματα προόδου, εξέλιξης και ανάπτυξης. Στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) είναι και κάτι ακόμη: πυξίδα. Σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα, μπορεί πλέον και αναδιαμορφώνει κάθε πτυχή της ζωής μας -από την εργασία και την οικονομία έως την πληροφόρηση και τη λήψη αποφάσεων- και θα το κάνει ακόμη περισσότερο στα χρόνια που έρχονται. Ποτέ, ίσως, στην ανθρώπινη ιστορία η ανάγκη για έγκυρη γνώση και στρατηγική καθοδήγηση δεν υπήρξε πιο επιτακτική. Σε αυτή την τομή ανάμεσα στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, η Dialectica, μία ελληνική εταιρεία που μέσα σε λίγα χρόνια κατάφερε να αναδειχθεί σε παγκόσμιο κόμβο επιχειρηματικής πληροφόρησης, ξεχωρίζει.

Προφανώς κάποιος σοβαρός λόγος υπάρχει που μέσα σε μόλις μία δεκαετία ζωής (από το 2015), κατάφερε να συγκαταλέγεται μέσα στις 1.000 ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες της Ευρώπης, να δραστηριοποιείται σε 3 ηπείρους και να ξεπερνάει τα 100 εκατ. ευρώ ετησίως σε τζίρο, να απασχολεί πάνω από 1.400 ανθρώπους και να παρουσιάζει μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 70%. Και αυτός δεν είναι άλλος από την ικανότητά της να προσφέρει στους πελάτες της πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες και εξειδικευμένη γνώση, που τους επιτρέπει να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις με ακρίβεια και ασφάλεια.

Πρόσφατα μάλιστα, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, προχώρησε σε μια εκτενή μελέτη που φωτίζει το πώς πάνω από 1.500 κορυφαίες επιχειρήσεις σε Ευρώπη, Ασία και ΗΠΑ προσεγγίζουν την Τεχνητή Νοημοσύνη: πού εστιάζουν, ποιες στρατηγικές υιοθετούν, τι φοβούνται και σε τι ελπίζουν. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης δεν είναι απλώς ενδιαφέροντα. Αποτελούν έναν οδικό χάρτη για την επόμενη ημέρα των επιχειρήσεων, έναν καθρέφτη στον οποίο αντανακλάται η συλλογική προσπάθεια προσαρμογής και πρωτοπορίας.
Το πιο τρανταχτό από αυτά είναι ότι το 84% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι ήδη χρησιμοποιεί κάποια μορφή AI, ποσοστό που παρουσιάζει εντυπωσιακή άνοδο 20%, σε σχέση με το 2023. Παρόλα αυτά, η ενσωμάτωσή της στις καθημερινές επιχειρησιακές λειτουργίες παραμένει, μάλλον, επιφανειακή. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι ενώ οι περισσότερες εταιρείες κάνουν χρήση εργαλείων όπως chatbots, Generative AI και αναλύσεις δεδομένων, μόλις το 5% έχει επιτύχει πραγματικό μετασχηματισμό. Δηλαδή, η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιείται, αλλά ελάχιστοι έχουν καταφέρει να την αξιοποιήσουν πλήρως ώστε να επιτύχουν ουσιαστικές βελτιώσεις στην παραγωγικότητα, την απόδοση ή την επιχειρησιακή τους δομή. Αυτό φανερώνει ένα σημαντικό κενό ανάμεσα στην υιοθέτηση της AI και στον πραγματικό, μετασχηματιστικό αντίκτυπο που θα μπορούσε να προσφέρει. Ιδιαίτερα, στον τομέα του Generative AI, η προσδοκία για αυτοματοποίηση είναι υψηλή, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική: μόνο 1 στις 8 επιχειρήσεις έχει καταφέρει να αυτοματοποιήσει με επιτυχία λειτουργίες μέσω αυτής της τεχνολογίας, αν και εκτιμάται ότι έως το 2026, το 25% των εταιρειών θα αυτοματοποιεί πάνω από το 30% των δραστηριοτήτων τους μέσω AI. Αυτό πρακτικά θα μεταφράζεται σε οργανωσιακή προσαρμοστικότητα, στρατηγική επικέντρωση και εκτελεστική ικανότητα, για ανάληψη, ουσιαστικά, από την AI ολοκληρωμένων και κρίσιμων εταιρικών διεργασιών.

Το σίγουρο είναι ότι οι σύγχρονες, δυναμικές και καινοτόμες επιχειρήσεις βλέπουν την AI ως εργαλείο στρατηγικής εξέλιξης και ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Οι επιχειρήσεις επενδύουν σε αυτή για να αυξήσουν την παραγωγικότητα, να μειώσουν το κόστος λειτουργίας και να επανασχεδιάσουν τα επιχειρησιακά τους μοντέλα με καινοτόμους τρόπους. Δεν αντιμετωπίζεται απλώς ως καινοτομία, αλλά ως κάτι πραγματικά επαναστατικό. Την ίδια στιγμή, η υιοθέτηση της AI παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά κλάδο, αντανακλώντας τις ιδιαίτερες προκλήσεις και στρατηγικές επιδιώξεις για κάθε τομέα και κλάδο. Το Generative AI καταγράφει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά χρήσης στην Εκπαίδευση (85%) και τη Διαφήμιση (87%), ενώ τεχνολογίες ανάλυσης δεδομένων και πρόβλεψης εντοπίζονται σε μεγαλύτερη έκταση στη Διαφήμιση (87%), τις Τηλεπικοινωνίες (70%), τις Μεταφορές - Συγκοινωνίες (Transportation), αλλά και την Ασφάλιση (68%). Το 86% των επιχειρήσεων δηλώνει μέσω της έρευνας ότι κύριος στόχος της χρήσης AI είναι η αύξηση της παραγωγικότητας, με τη βελτιστοποίηση επιχειρησιακών λειτουργιών και τη μείωση του κόστους να ακολουθούν ως εξίσου σημαντικές, αλλά δευτερεύουσες επιδιώξεις. Αυτή η προσέγγιση υποδεικνύει την AI ως μοχλό ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον.

Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα της έρευνας αφορά τις επιχειρήσεις που έχουν φτάσει σε προχωρημένο στάδιο ψηφιακής ωρίμανσης μέσω της AI. Οι λεγόμενες «AI-Transformed» εταιρείες, έχουν επιτύχει να ενσωματώσουν την τεχνολογία στον πυρήνα της στρατηγικής τους και ξεχωρίζουν κυρίως για την ανάπτυξη ιδιόκτητων (proprietary) λύσεων AI. Αντί να βασίζονται αποκλειστικά σε εξωτερικούς προμηθευτές λογισμικού και εφαρμογές, επενδύουν στην εσωτερική δημιουργία και προσαρμογή συστημάτων, κάτι που τους προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια, έλεγχο και ευελιξία. Επιπλέον, ενισχύει την ικανότητά τους να δημιουργούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που δύσκολα αναπαράγονται.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αξιοποιούνται μεγάλες διεθνείς πλατφόρμες. Αντιθέτως, τα πιο διαδεδομένα προϊόντα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι το ChatGPT (68%) και το Microsoft Copilot (63%).

Ωστόσο, οι πιο ώριμες επιχειρήσεις δεν σταματούν εκεί -χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες αυτές ως αφετηρία, χτίζοντας πάνω τους λύσεις απόλυτα ευθυγραμμισμένες με τη δική τους στρατηγική.

Ασφαλώς η διείσδυση της AI δεν γίνεται χωρίς προσκόμματα. Η μετάβαση από την απλή υιοθέτηση στην ουσιαστική αξιοποίηση της δεν είναι εύκολη υπόθεση, και όπως εντοπίζει η έρευνα, τα εμπόδια δεν είναι μόνο τεχνολογικά. Είναι και οργανωτικά και οικονομικά και κουλτούρας, καθώς η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, η προστασία δεδομένων, οι κανονιστικές απαιτήσεις, οι υψηλές ανάγκες χρηματοδότησης και φυσικά ο φόβος για την AI από εργαζόμενους που την βλέπουν ως αντίπαλο, επηρεάζουν την πορεία προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ας μην ξεχνάμε, η τεχνολογία δεν αρκεί πάντοτε για να κάνει τη μεγάλη διαφορά. Η επιτυχής εφαρμογή της απαιτεί ολοκληρωμένη στρατηγική, που να περιλαμβάνει από την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού και την αναδιάρθρωση των εσωτερικών διαδικασιών, μέχρι την επένδυση σε κατάλληλες υποδομές και τεχνολογική ετοιμότητα. Επιχειρήσεις με ικανότητα εκτέλεσης, οργανωτική ευελιξία και σαφές όραμα έχουν σημαντικά μεγαλύτερες πιθανότητες να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά την ΑΙ, συμπεραίνει η έρευνα.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι την επιστημονική καθοδήγηση της έρευνας είχαν δύο αξιόλογοι πανεπιστημιακοί: ο Καθηγητής Ηλεκτρονικού Επιχειρείν στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας της Σχολής Διοίκησης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Δουκίδης και ο Κύριος Ερευνητής στην Τεχνητή Νοημοσύνη και τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό, στο Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν, Δρ. Τιμολέων Φαρμάκης. Επιπλέον, η μελέτη διεξήχθη μέσω της εξειδικευμένης υπηρεσίας B2B Surveys που προσφέρει η Dialectica, η οποία συνδυάζει την ποιοτική τεχνογνωσία των expert-sourced insights με τη μεθοδολογική ακρίβεια των ποσοτικών ερευνών, προσφέροντας έτσι μια σπάνια σε βάθος απεικόνιση. Μέσω αυτού του υβριδικού χαρακτήρα, η Dialectica βοηθά τους πελάτες της να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις, βασισμένες σε insights με πραγματική αξία. Κάπως έτσι, οι αποφάσεις που χαράζουν το επιχειρηματικό μέλλον περνούν -άμεσα ή έμμεσα- μέσα από την πρόσβαση στη γνώση που προσφέρει σήμερα η Dialectica.

Σε μια εποχή υψηλής και τεχνητής νοημοσύνης, επιτάχυνσης και συνεχών μετασχηματισμών, αυτή είναι ίσως η πιο ανθρώπινη και καθοριστική αξία: να γεφυρώνεις τις κρίσιμες ερωτήσεις με εκείνους που διαθέτουν την πιο έγκυρη και ουσιαστική απάντηση.

Προκλήσεις & δυσκολίες στην υιοθέτηση της AI^**

> Απόρρητο δεδομένων - Ο οργανισμός ανησυχεί για την ασφάλεια των δεδομένων και την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε σχέση με την υιοθέτηση της AI.

> Επενδύσεις - Η τεχνολογία AI απαιτεί κεφάλαια και αναδόμηση πόρων, κάτι που μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο.

> Εργατικό δυναμικό - Η έλλειψη εκπαίδευσης και ο φόβος για την AI μεταξύ των εσωτερικών ενδιαφερόμενων μερών ενδέχεται να εμποδίσουν την υιοθέτηση τεχνολογιών AI.

> Διαφάνεια - Οι απαιτήσεις για διαφάνεια από την πλευρά των πελατών σχετικά με την υιοθέτηση της AI παρουσιάζει προκλήσεις όσον αφορά την κάλυψη των κανονιστικών απαιτήσεων.

> Πολιτική & Ηθική - Τα μη καλά εδραιωμένα μοντέλα διακυβέρνησης και η ανεπαρκής εξέταση της ηθικής της αγοράς δημιουργούν σύγχυση σχετικά με την υιοθέτηση της AI.

«AI Transformation: The Global AI Business Landscape»,
μία έρευνα του ΟΠΑ σε συνεργασία με την Dialectica.

* Τα ποσοστά αναφέρονται σε εταιρείες που χρησιμοποιούν AI
** Αφορούν εκτιμήσεις των εταιρειών που χρησιμοποιούν AI